DAMAR

AŞIRI ŞEKER TÜKETİMİ DAMARLARI SERTLEŞTİRİR VE KALP-DAMAR HASTALIKLARI RİSKİNİ ARTIRIR.

Beslenmede aşırı şeker tüketimi yalnızca kilo veya metabolizmayı etkilemez; doğrudan damarları da zedeler. Damarların sertleşmesine yol açarak, sessizce kalp-damar hastalıkları riskini artırır. Bu zarar, genç ya da zayıf kişilerde bile görülebilir; çünkü sorun kilo değil, şekerin damarlar üzerindeki etkisidir.

Kan şekeri yükselmeleri ve damar hasarı

Şekerli içecekler, tatlılar, rafine unlar ve ultra işlenmiş gıdalar tüketildiğinde kanda ani glikoz yükselmeleri oluşur. Bu dalgalanmalar oksidatif stres yaratır ve damarların iç yüzeyini kaplayan hassas tabaka olan endoteli zedeler.

Endotel hasar gördüğünde damarlar esnekliğini kaybeder ve sertleşmeye başlar.

Damar sertliği ve ateroskleroz

Damar sertliği, LDL kolesterolün damar duvarlarında birikmesini kolaylaştırır ve aterosklerozu başlatır ya da hızlandırır. Bu süreç, gözle görülen yağlanmadan farklı olarak sessiz ilerler. Kalbi, beyni ve hayati organları besleyen damarlar giderek daralır.

Zamanla kan akışı azalır; kalp krizi ve felç riski artar.

İnsülin, iltihap ve yaşlanma

Aşırı şeker tüketimi, insülin hormonunu kronik olarak yükseltir. Yüksek insülin seviyeleri damar iltihabını ve sertliğini artırır. Ayrıca ileri glikasyon son ürünleri (AGEs) oluşumunu teşvik eder. Bu bileşikler damarları sertleştirir, yaşlandırır ve daha kırılgan hale getirir.

Sessiz iltihaplanma

Şeker, düşük düzeyli ama sürekli bir sistemik iltihabı besler. Bu iltihap damarları içeriden yıpratır, kanın daha zor akmasına neden olur ve tansiyonu yükseltir.

İltihaplı bir damar, erken yaşlanan bir damardır.

En tehlikelisi: Belirti vermemesi

Bu hasar yıllarca belirti vermeden ilerleyebilir. Pek çok kişi sorunu ancak yüksek tansiyon, göğüs ağrısı ya da ani bir kalp-damar olayı yaşadığında fark eder.

Şeker acıtmaz… ta ki hasar oluşana kadar.

İyi haber

Eklenmiş şekeri azaltmanın faydaları hızlıdır. Şekerli içecekleri, tatlıları ve ultra işlenmiş gıdaları azaltmak; gerçek gıdaları, liften zengin besinleri ve sağlıklı yağları tercih etmek endotel fonksiyonunu iyileştirir, iltihabı azaltır ve damarları korur.

Sonuç

Aşırı şeker, endoteli zedelediği, iltihabı artırdığı ve plak oluşumunu hızlandırdığı için damarları sertleştirir ve kalp-damar hastalıkları riskini yükseltir.

Şekeri azaltmak yalnızca metabolik bir tercih değil, kalp sağlığına dair hayati bir karardır.

Çünkü esnek damarlar, sağlıklı atan bir kalbin temelidir.

Kaynaklar:

• American Heart Association (AHA) – Added Sugars and Cardiovascular Disease

• Harvard T.H. Chan School of Public Health – Sugar, Inflammation, and Heart Health